فرزانه ای از دهکرد
فرزانه ای از دهکرد
ولادت آیة اللّه سید ابوالقاسم حسینی دهکردی اصفهانی (ره)
علما به عنوان وارثان انبیاء، در صورتی می توانند از مورثان خود ارث ببرند که علم آنها با عمل همراه باشد و لذا بهترین عامل برقراری این پیوند وجودی، آمیختگی علم و عمل است، تا هر علمی مقدّمه عمل گردد و هر عملی زمینه ظهور علم جدید را فراهم کند، به تدریج سالک تابع وحی، به جایی می رسد که بسیاری از معارف را از راه شهود دل ادراک می کند، سپس با چشم و گوش ظاهری نقوش کلمات را نگریسته و اصوات آن را می شنود.
چنان که قلب مبارک اسوه سالکان راستین، رسول اکرم(ص) نخست مشاهده میکرد: «ما کذب الفۆادُ ما رأی» (نجم/11) ،
همانطور که رسول اکرم(ص) که معلّم و مورّث کتاب و حکمت است، علوم و معارف را از قلب به زبان میآورد و زبان آن حضرت، پیرو قلب مبارکش بود و کاملاً بین آن دو هماهنگی برقرار بود، شاگردان و وارثان آن حضرت نیز، باید به جایی برسند که قلوب آنان، تابع قلب معلّم و مورّثشان باشد و نیز زبان آنها، پیرو زبان آموزنده معلّمشان باشد.
از همین رو امیرالمومنین علی (ع) درباره این وارثان حقیقی علوم انبیاء می فرماید: «هَجَمَ بِهِمُ العِلمُ عَلی حَقیقةِ البَصیرَةِ وَ باشَرُوا رُوحَ الیَقینَ واستَلانُوا مَا استَوعَرَهُ المُترَفُونَ وَ أنِسُوا بِمَا استَوحَشَ مِنه الجاهِلُونَ......علمی که بر پایه بینش کامل است بر قلب های آنان هجوم آورده است، روح یقین را لمس کرده اند، آنچه بر اهل تنعم سخت و دشوار است بر آنان نرم گشته است، و با آن چیزی که جاهلان از آن در وحشتند اُنس گرفته اند.»(1)
البته بدیهی است، هرعالم و دانشمندی در اسلام و پیشگاه خداوند ،این ارزش و اعتبار را ندارد.عالمی در اسلام و نزد خداوند عزیز و ارجمند است که مۆمن ، متقی ، متعهد و اهل عمل باشد و علم و دانش خود را در راه خدمت و هدایت خلق خدا قرار دهد .
یکی از این افراد که بحق می توان وی را وارث انبیاء الهی دانست، مرحوم آیة اللّه العظمی سیّد ابوالقاسم دهکردی (ره) است، که جامع معقول و منقول و محصّل حوزه علمیه نجف و اصفهان و از شاگردان مُبرّز بزرگانی چون میرزای شیرازی، میرزا حبیب اللّه رشتی، آخوند خراسانی، میرزا ابوالمعالی کلباسی، آیة الحق ملاّ فتح علی سلطان آبادی، و حکیم ملاّ اسماعیل درب کوشکی اصفهانی (ره) بوده است.
ایشان علاوه بر تصدّی کُرسی تدریس، و اشتغال به مباحث علمی، از وعظ و خطابه عامه مردم و اقامه جماعت و حلّ و فصل اُمور مسلمین غافل نمانده است. حاصل تلاش علمی و عملی این عالم ربّانی، علاوه بر ملکات نفسانی و مقامات عرفانی، بیش از 20 اثر ارزنده در معارف مختلف اسلامی و تربیت شاگردانی همچون حاج آقا رحیم ارباب اصفهانی، صاحب مکیال المکارم، و بانوی مجتهده ایرانی است.
تولّد ایشان بنابر نوشته خودشان از این قرار است: «تاریخ تولّد حقیر که مرحوم خُلد مقام والد، السیّد الجلیل النبیل به خط مبارک نوشته: تاریخ تولّد نورچشمی از عمر و جان برخورداری سید ابوالقاسم، بین الطلوعین نیم ساعت تخمینا به طلوع آفتاب روز شنبه غُرّه (اول) شهر رجب سنه 1272 هجری قمری در قصبه دهکرد (همان شهرکرد فعلی است که مرکز استان چهارمحال و بختیاری می باشد و یکی از استانهای هم جوار اصفهان است.) بوده است.»(2)
پدر ایشان عالم ربّانی آیة اللّه سید محمّد باقر دهکردی (ره) از علمای عالی رتبه عصر خود بوده و در خدمت حاج ملاّ محمّد ابراهیم کلباسی مدت پانزده سال شاگردی کرده و در منزل ایشان سکونت نمود و تربیت و تعلیم فرزندان حاجی را به عهده گرفت، از جمله میرزا ابوالمعالی کلباسی قدس سره (1247-1315ه.ق)که تحصیلات مقدماتی خود را نزد سید محمّدباقر فرا گرفت.
بعد از ازدواج سیّد محمّد باقر با صبیّه آخوند ملاّ محمّد ابراهیم دهکردی طبق تقاضای اهالی شهر کرد، ایشان به آن شهر بازگشت و سال ها در ترویج اسلام و نشر احکام نورانی قرآن سعی نمود. محمّدرضا خان چالشتری، حاکم وقت چهارمحال، مسجدی عالی، به نام خان ساخت و امامت آن را به آیة اللّه سید محمّد باقر دهکردی واگذار کرد.
این مسجد، اکنون به نام مسجد جامع شهرکرد در مرکز شهر معروف است. سید محمّد باقر دارای پنج پسر عالم و روحانی بود که معروف ترین آنها آیة اللّه سید ابوالقاسم دهکردی می باشند. شرح حال فرزندان دیگر ایشان ان شاءاللّه در خاندان آیة اللّه دهکردی ذکر می گردد.(3)
مادر سید ابوالقاسم، دختر عالم ربّانی و فقیه صمدانی آخوند ملاّ محمّد ابراهیم دهکردی زنی شایسته، عفیف، باسخاوت و اهل تهجّد بود. آخوند ملاّ محمّد ابراهیم از شاگردان مُبرّز سید حجة الاسلام شفتی بوده و از او اجازه اجتهاد داشته است.
ملاّ محمّد ابراهیم در اصفهان ساکن و در مسجد محله نُو (بیدآباد) سال ها امام جماعت بود، سپس طبق تقاضا و اصرار اهالی شهرکرد، از طرف حجة الاسلام علی الاطلاق، آیة اللّه العظمی سید محمّد باقر شفتی قدس سره به سِمَت امام جمعه و جماعت شهرکرد منصوب می شود و سال ها در آن سرزمین به اسلام و مسلمین خدمت می نماید.
پی نوشتها:
1. علینفی فیض الاسلام، نهج البلاغه ،قم، انتشارات نوین ، حکمت 139.
2. آیه الله مرعشی نجفی، المسلسلات، قم، انتشارات آیه الله مرعشی،ج 2، ص 33.
3. کریم نیکزاد، امیرحسینی ، شناخت سرزمین چهارمحال، اصفهان ،انتشارات نشاط، ج 2، ص 12
منبع: تبیان
