پرسمان رضوی: فصل اول: حیات امام

33- امام در میان دانشمندان اهل سنت چه جایگاهی داشت از توصیف آنان یاد کنید.

از میان چهره های مختلف سنی مذهب، توصیف افراد نامور ذیل را بیان می داریم:

1-ابن خلدون (متوفی 808 ق) او را در میان بنی هاشم مرتبتی عظیم بود.

2- ذهبی (متوفی 748 ق) او شایسته خلافت بود. آقای بنی هاشم زمان خود بود و با عظمت ترین و با فضیلت ترین آنها به شمار می آمد.

3-سمعانی (562 ق) او اهل دانش و فضیلت بود و آن را با شرافت نسب جمع ساخته بود.

4-مناوی شافعی ( متوفی 1031ق) او شخصیتی والامرتبه، بلندآوازه و دارای کرامات بسیار بود.

5- خطیب بغدادی ( متوفی 463 ق) و در دین و دانش جایگاه خاص و ممتاز داشت.

6- ابونراس (متوفی 200 ق) وقتی بدو گفتند که چرا درباره امام شعری نسروده ای او با بیان این جمله که « موقعیت من در حدی نیست که درباره ایشان شعری بسرایم» و آنگاه این ابیات را در مدح حضرت رضا (علیه السلام) سرود:

قیل لی انت او حد الناس طر

فی فذون من الکلام النبیه

لک من جوهر الکلام بدیع

یثمر الدر فی یدی مجتبیه

فعلی من ترکت مدح ابن موسی

والخصال التی تجمعن فیه

قلت لااهتدی لمدح امام

کان جبرئیل خادما لابیه

به من گفت شده تویی یگانه تمام مردم در فنون سخنوری و نکته سنجی

تو راست از جواهران سخن، کلام بدیع و ظریف، که میوه دهد در دو دست چیننده آن

کسی که سخنان تو را استدراک کند بهره های وافر به او عطا کند

پس از چه جهت ترک کردی مدح علی بن موسی الرضا (علیه السلام) را و ترک کردی ذکر آن خصال حمیده و صفات پسندیده که در آن بزرگوار اجتماع یافته است.

من در جواب گفتم که مرا راهی نیست از برای مدح کردن امامی که جبرئیل امین خادم پدر بزرگوارش بود.

7-ابن روزبهان خنجی ( متوفی 927 ق) او مظهر علوم نبوی و وارث صفات مصطفوی و امام بر حق و رهنمای مطلق و صاحب زمان امامت خود و ارث نبوت و حق استقامت خود بود.

هزار دفتر اگر در مناقبش گویند     هنوز ره به کمال علی نشاید برد

متون سنی

34-آیا در متون اصلی و کتاب های مهم اهل سنت، از زندگی وشخصیت امام رضا (علیه السلام) یاد شده است؟

در میان آثار معتبر اهل سنت، متون ذیل به اجمال یا تفصیل، به شخصیت امام رضا (علیه السلام) پرداخته اند که با ذکر جلد و صفحه، بدان اشاره می شود. البته باید دقت داشت که برخی از آثار  معرفی شده، به دلیل چاپ های متعدد، اختلافاتی در جلد و صفحه داشته اند.

الاغانی: ابوالفرج اصفهانی ( ج20، ص 132 و 162)؛ الائمه الاثنا عشر: ابن طولون (ص 86- 99)؛ الاتخاف بحب الاشراف: ابن عماد دمشقی،( ص 312)؛ الانساب: سمعانی( ج6، ص 139)؛ الاوائل: عسکری (ص 183)؛ البدء و التاریخ: مقدسی ( ج6 ص 111)؛ البدایه و النهایه: ابن کثیر (ج 10 ص 250)؛ التذکره الحمدونیه: ابن حمدون ( ج1، ص 112، 115، 270، 377، ج 2، ص 258)؛ السابق و اللاحق (ص 85)؛ الصواعق المحرقه: ابن حجر (ج2، ص 385، 386؛ ج 5، ص101، 102)؛ الفخری: ابن طقطقی (ص 217)؛ الفرج بعد الشده، تنوخی ج 1، ص 111، 241، 295؛ ج 3، ص 83، 358، ج 4، ص 115، 172، 173، 227، 230)؛ الفرق بین الفرق: (ص 64، 360، 362)؛ الفصول المهمه: ابن صباغ، (ج 2، ص 966- 1032)؛ الکامل فی التاریخ: ابن اثیر، ج5، ص 193؛ ج6، ص 326، 351)، الکوکب الدریه: عبدالرووف مناوی شافعی، (ج1، ص 265)؛ اللباب: ابن اثیر، (ج2، ص 30)؛ المجرومین: ابن حبان،( ج2، ص 106)؛ المختصر فی اخبار البشر ( تاریخ ابی الفداء): ابن الفداء قرشی، (ج2، ص 23، 24)؛ المعارف: ابن قتیبه(ص388)؛ الوافی بالوفیات، صفدی، (ج22، ص 248- 252)؛ الوزراء و الکتاب، محمد بن عبدس، (ص 312)؛ تاریخ الاسلام ذهبی: ذهبی، (ج14، ص 5، 10، 13، 269، 271، ج15، ص 13)؛ تاریخ ابن خلدون (العبر): ابن خلدون (ج1، ص 262؛ ج3، ص 310، ج4، ص 38)؛ تاریخ الخلفاء : سیوطی (ص 307)؛ تاریخ الخمیس: دیار بکری ( ج2، ص 335)؛ تاریخ الطبری: محمد بن جریر طبری ( ج 7، ص 422، 433، ج8، ص 544، 554، 558، 564، 566، ج9، ص 145)؛ تاریخ الیعقوبی: احمد بن ابی الیعقوب، (ج2، ص 453)، تاریخ حبیب السیر: غیاث الین بن همام الدین شافعی معروف به خواندمیر(ج2، ص 81)؛ تاریخ خلیفه ابن خیاط: ابن خیاط العصفری ( ص 470، 471)؛ تاریخ روضه الصفا: میرمحمد بن سید برهان الدین خواوند شاه معروف به میرخواند شافعی (ج3، ص 41- 52)؛ تاریخ مختصر الدول: ابن العبری (ص134)؛ تاریخنامه طبری: ابوعلی بلعمی(ج4، ص 1241 و 1249)؛ تجارب الامم: ابوعلی مسکویه (ج4، ص 141)؛ التنبیه و الاشراف: مسعودی، (ص303)؛ تهذیب التهذیب: نویری (ج2، ص 44، 45)؛ تهذیب الکمال: مزی (ج2، ص 992)، زهرالاداب: قیروانی، (ص92)؛ زین الاخبار: گردیزی، (ٌ462)؛ سیر اعلام النبلاء: ذهبی، (ج 9، ص 387- 393)؛ شذرات الذهب: ابن العماد(ج2، ص6)؛ صبح الاعشی: قلقشندی، (ج9، ص 391)؛ لطف التدبیر: اسکافی (ص202)؛ مرآه الجنان، یافعی، (ج2، ص 11-13)؛ مروج الذهب: مسعودی، (ج 3، ص 417، 440، 441، 464)؛ مقاتل الطالبیین: ابوالفرج اصفهانی ( ص 165، 629، 630)؛ المنتظم: ابن جوزی( ج10، ص 94)؛ مهمان نامه بخارا: فضل الله بن روزبهان خنجی شافعی (ص 336)؛ میزان الاعتدال: ذهبی، (ج3، ص 158)؛ نورالابصار: مومن بن حسن شبلنجی شافعی ( ص 232- 245)؛ نهایه الارب فی معرفه انساب العرب: قلقشندی (ج22، ص 210)؛ وسیله الخادم الی المخدوم: فضل الله بن روزبهان خنجی شافعی ( ص 223)؛ وفیات الاعیان: ابن خلکان، ج3، ص 269)؛ ینابیع الموده: قندوزی حنفی، (ج3، ص 105- 174)

برای مطالعه بیشتر

 

35- مجموعه ای از کتاب های فارسی درباره شخصیت امام رضا (علیه السلام) را نام ببرید؟

از میان مجموعه کتاب های منتشر شده، آثار منتخب ذیل معرفی می شود:

الف) آثار مستقل:

1-اخبار و آثار حضرت امام رضا (علیه السلام)، عزیزالله عطاردی

2- اخلاق تربیتی امام رضا (علیه السلام)، جواد محدثی، مطهر

3- امام رضا (علیه السلام)، اسوه صراط مستقیم، تهران، میقات 1366

4- امام رضا (علیه السلام) و ایران، سید حسین حر، انتشارات معارف

5- امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام) منادی توحید و امامت، محمد جواد معینی و احمد ترابی

6-پایگاه والای امام (علیه السلام) و نقش موثر در رهبری، محمدمهدی رکنی، آستان قدس رضوی

7-پژوهشی دقیق در زندگانی امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام)، باقر شریف قرشی، ترجمه محمدصالح، دارالکتب الاسلامیه

8-پیشوای هشتم حضرت امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام)، موسسه در راه حق

9- تحلیلی از زندگانی امام رضا (علیه السلام)، محمد جواد فضل الله، ترجمه: محمد صادق عارف

10-جغرافیای تاریخی هجرت امام رضا(علیه السلام)، ازمدینه تا مرو: عرفان نژاد، جلیل

11-جنبه های اخلاقی و سیره عملی حضرت رضا (علیه السلام)، سید هاشم رسولی محلاتی، کنگره جهانی امام رضا (علیه السلام)

12-چهل حدیث حضرت رضا (علیه السلام): کاظم مدیر شانه چی، آستان قدس رضوی

13-حضرت امام رضا (علیه السلام): عبدالامیر فولاد زاده

14-در رواق نور آشنایی با زندگی امام رضا (علیه السلام) و آداب زیارت: محسن قرائتی

15-در سایه سار آفتاب رویای هشتم ( مجموعه شعر): سید ضیاء الدین شفیعی، آستان قدس رضوی

16-دیدگاه های حضرت امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام)، محمدرضا مدرسی یزدی، حضور

17-زندگانی امام رضا (علیه السلام)، زین العابدین شجاعی گلپایگانی.

18-زندگانی امام رضا (علیه السلام): عمادزاده، ج1

19-زندگانی امام هشتم: علی اصغر عطایی خراسانی

20-زندگانی حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) (ترجمه بحارالانوار): ترجمه موسی خسروی

21-زندگانی نامه سیاسی حضرت رضا (علیه السلام): جعفر مرتضی عاملی

22-سرچشمه های نور امام رضا (علیه السلام): نگارش واحد تدوین و ترجمه (سازمان تبلیغات اسلامی)

23-سرگذشت هشتمین پیشوای شیعیان امام رضا (علیه السلام): علی غفوری

24-سیره امام رضا: امیر مهدی حکیمی

25- صحیفه الرضا (علیه السلام): ترجمه علاء الدین حجازی

26-طب الرضا(علیه السلام) طب و بهداشت از امام رضا(علیه السلام): ترجمه نصیرالدین امیر صادقی

27-عیون اخبار الرضا (علیه السلام)، شیخ صدوق، ترجمه آقانجفی اصفهانی، نشر بکاء

28-فرصت ولایتعهدی امام (علیه السلام) در نشر معارف اسلامی: محمد تقی فلسفی، کنگره جهانی امام رضا(علیه السلام)

29-فضایل و سیره امام رضا(علیه السلام) در آثار علامه حسن زاده آملی: از عباس عزیزی

30-کتاب نامه حضرت رضا: علی اکبر الهی خراسانی

31-گزارش لحظه به لحظه از سفر امام رضا (علیه السلام) به ایران: محمدرضا انصاری، دلیل ما

32-مناظرات تاریخی امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام) با پیروان مکاتب و مذاهب دیگر: ناصر مکارم شیرازی، کنگره جهانی امام رضا (علیه السلام)

33-نگاهی گذرا به زندگانی امام رضا (علیه السلام): عبدالرزاق مقرم، ترجمه مرتضی دهقان

34-نگاهی گذرا به زندگانی امام رضا (علیه السلام)

35-ولایتعهدی امام رضا (علیه السلام): سید محمد مرتضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی

36-ویژگی های امام رضا (علیه السلام): عبدالکریم پاک میا، نسیم کوثر

ب) آثار عمومی

1- احتجاج: طبرسی، ترجمه غفاری مازندرانی

2- ارشاد: شیخ مفید، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی

3-امام در جامعه: محمدرضا حکیمی

4- تحف العقول: حرانی، ترجمه احمد جنتی

5- جلوه های اعجاز معصومین علیهم السلام ( ترجمه الخرائج): ترجمه غلام حسن محرمی

6- حیات فکری سیاسی امامان شیعه: رسول جعفریان

7- در حریم عشق ( آداب، اسرار، شبهات و داستان های زیارت): رحیم کارگر، معارف

8-رهاورد خرد، ( ترجمه تحف العقول) ترجمه پرویز اتابکی

9-زندگانی چهارده معصوم علیهم السلام (ترجمه اعلام الوری)، ترجمه عزیز الله عطاردی

10-زندگانی دوازده امام: هاشم معروف الحسینی

11- سوگنامه آل محمد: اشتهاردی

12-سیره پیشوایان: مهدی پیشوایی

13-شرح زندگانی حضرت رضا و موسی الکاظم (علیها السلام)؛ احمد مغنیه، ترجمه سید جعفر غضبان، ماه نو

14-فرهنگ زیارت: جواد محدثی، مشعر

15-مقتل معصومین ( علیه السلام): جمعی از مولفان، معروف

16-منتهی الامال: شیخ عباس قمی، هجرت