وای بر آن کسی که در رمضان آمرزیده نشود!

وای بر آن کسی که آمرزیده نشود. این هشدار و انذار است! اگر آمرزیده نشود امّا بعد‌ بیدار شود و تا عرفه مدام گریه کند و ناله کند، ‌شاید عرفه را مشاهده کند؛ ‌یعنی بفهمد عرفه یعنی چه.

برای همین است که سلطان‌العارفین(اعلی اللّه مقامه الشّریف) ‌می‌فرمایند: وامصیبتا! مگر ‌می‌‌شود کسی یک ماه آمرزیده نشود و بعد انتظار داشته باشد که یک روز عرفه را درک کند! آن ماه با عظمتی که «لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ» است را پشت سر بگذارد و آمرزیده نشود.

---

ماه بندگی حضرت حق

ماه پروردگار عالم، ماه اتّصال و آشتی‌کنان، ماه برکات و رحمت، ماه غفران و خیر، ماه جود و عظمت، ماه شرافت و کمال، ماه جمال و خوبی‌ها و ماه بندگی حضرت حق رسید.

ماه با عظمتی که اولیاء الهی برای رسیدن به آن لحظه‌شماری می‌کردند و در آستانه این ماه، عاجزانه از حضرت حق می‌خواستند که ای رب ودود! حالا که تاکنون ما را زنده نگاه داشتی، اجازه ورود به ماه مبارک رمضان، ماه همه خوبی‌ها را به ما مرحمت کن.

ماهی که لیلة‌القدرش «خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ عِباده» است، نه بهتر از هزار ماه طبیعی، بلکه هزار ماه خوبان، هزار ماه بندگان حضرت حق.

 

مشتاق ورود

قدر خودمان را بدانیم. قدر این شب‌های با عظمت را بدانید. اگر پرده بالا می‌رفت، و معنای همین فرمایش پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) را که فرمودند: درب‌های آسمان از شب اول ماه مبارک باز می‌شوند و تا آخرین روز بسته نمی‌گردند، می‌فهمیدیم، از شوق جان می‌دادیم.

چه ماه با عظمتی با ما روبروست. بی‌دلیل نیست که پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) فرمودند: «قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ» این ماه دست‌هایش را باز کرده است.

دیدید کسی که دوستی یا عزیزی و یا فرزندش را سال‌هاست ندیده، در شهرستانی و یا خارج از کشور است، دائم منتظر است برسد، وقتی از سفر می‌خواهد بیاید لحظه‌شماری می‌کند که کی می‌آید و وقتی آمد دست‌هایش را باز می‌کند.

«قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ» ماه خدا دست خود را باز می‌کند و مشتاق است که ما وارد شویم، تو گویی این ماه با عظمت بیشتر از ما مشتاق به ماست تا ما مشتاق به ماه مبارک رمضان.

وای بر آن کسی که آمرزیده نشود. این هشدار و انذار است! اگر آمرزیده نشود امّا بعد ‌ بیدار شود و تا عرفه مدام گریه کند و ناله کند، ‌شاید عرفه را مشاهده کند؛ ‌یعنی بفهمد عرفه یعنی چه

آن ‌وقت شیخنا‌الاعظم(روحی له الفدا و سلام اللّه علیه) می‌فرمایند: «لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»؛ یعنی از آن هزار ماهی که تو نفس مطمئنّه بشوی بالاتر است. چنین ماهی به استقبال ما آمده است.

در این ماه با عظمت و خوبی‌ها، عهد و پیمان ببندیم که لحظه‌ای غافل نشویم. لحظه لحظه این ماه، لحظه‌های استفاده است، هر لحظه‌اش، لحظه طلایی است - البته تعبیر خیلی خوبی نیست امّا ما دیگر مادّی و دنیوی هستیم – مفت از دست ندهیم. حال خوشی است.

ما هیچ نمی‌فهمیم! گرچه وقتی ماه مبارک می‌آید یک حالاتی حس می‌کنیم، یک تغییراتی در ما ایجاد می شود امّا فقط اولیاء درک می‌کنند این ماه چیست. برای همین است که آن‌ها هیچ موقع برای عمرشان دعا نمی‌کردند امّا تا ماه شعبان‌المعظم می‌رسید، به خصوص از نیمه ماه شعبان، می‌گفتند: خدایا! عاجزانه از تو می‌خواهیم حالا که تاکنون جان ما را نگرفتی، اجازه بدهی به ماه مبارک رمضان ورود داشته باشیم؛ چون آن‌ها می‌دانند چه خبر است. خوشا به سعادتشان!

هشدار! هشدار!

حاج شیخ عباس قمی(اعلی اللّه مقامه الشّریف) روایتی را برای ما آورده است که ذو وجهین است، هم بشارت دارد و هم انذار و ترس. حضرت صادق القول و الفعل، امام جعفر صادق(صلوات الله و سلامه علیه) می‌فرمایند: «مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ إِلَى قَابِلٍ إِلَّا أَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ»[1] هر که در این ماه آمرزیده نشود، دیگر آمرزیده نمی‌شود، مگر سال دیگر و ماه مبارک دیگری بیاید، فقط یک إلّای استثناییه حصریه وجود دارد و آن اینکه عرفه را مشاهده کند؛ یعنی به تعبیر بعضی صحرای عرفات باشد یا به تعبیر دیگری منظور درک عرفه است.

حضرت سلطان‌آبادی بزرگ(اعلی اللّه مقامه الشّریف)، آن سلطان‌‌العارفین بیان فرمودند: دردناک است کسی فکر کند اگر در ماه مبارک رمضان که یک ماه است آمرزیده نشود، در عرفه آمرزیده می‌شود. این برای آن کسی است که بعد از ماه مبارک رمضان به تعبیری بیدار شود «وَ نَبِّهْنِی فِیهِ عَنْ نَوْمَةَ الْغَافِلِینَ»[2]؛ یعنی برای کسی است که از ابتدای ماه از خواب بیدار نشد و وسط یا آخر ماه یک ‌دفعه متوجّه شد که وای بر من! این ماه با عظمت گذشت و آمرزیده نشدم و بعد از آن گریه کند، ضجّه بزند، فغان کند و مدام دل شب ناله کند.

بیان شده است مقدّس اردبیلی(اعلی اللّه مقامه الشّریف) که کتباً دعوت‌نامه می‌گرفت، «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ»[3] یک سال، یک مقدار مریض بود. بعد از ماه مبارک که بهبودی حاصل شد، این مرد الهی ناله می‌زد، که خدایا! امسال نتوانستم از لحظه لحظه‌های این ماه استفاده کنم.  

این‌ها چه کسانی هستند؟ می‌خواهند از هر لحظه بهره‌برداری کنند! هر سال برای آن‌ها پرده‌هایی بالا می‌رود، مطالبی را می‌فهمند و برکاتی را درک می‌کنند. هر سال در آن ضیافت، آن لذایذ و غذاهای معنوی را بیشتر از گذشته می‌خورند.

این دهان بستی، دهانی باز شد              تا خورنده لقمه‌های راز شد

 

آن‌ها ‌می‌فهمند چه خبر است. ایشان ناله ‌می‌زد، گریه ‌می‌کرد، بعضی از شاگردانش گفته‌اند: شب‌ها ‌می‌دیدیم آقا آن‌قدر سر را بر سجده ‌می‌کوبید که چرا ماه مبارک را آن‌طور که دلم ‌می‌‌خواست نتوانستم استفاده کنم.  

فقط اولیاء درک می‌کنند این ماه چیست. برای همین است که آن‌ها هیچ موقع برای عمرشان دعا نمی‌کردند امّا تا ماه شعبان‌المعظم می‌رسید، به خصوص از نیمه ماه شعبان، می‌گفتند: خدایا! عاجزانه از تو می‌خواهیم حالا که تاکنون جان ما را نگرفتی، اجازه بدهی به ماه مبارک رمضان ورود داشته باشیم؛ چون آن‌ها می‌دانند چه خبر است. خوشا به سعادتشان!

حالا وای بر آن کسی که آمرزیده نشود. این هشدار و انذار است! اگر آمرزیده نشود امّا بعد ‌ بیدار شود و تا عرفه مدام گریه کند و ناله کند، ‌شاید عرفه را مشاهده کند؛ ‌یعنی بفهمد عرفه یعنی چه.

برای همین است که سلطان‌العارفین(اعلی اللّه مقامه الشّریف) ‌می‌فرمایند: وامصیبتا! مگر ‌می‌‌شود کسی یک ماه آمرزیده نشود و بعد انتظار داشته باشد که یک روز عرفه را درک کند! آن ماه با عظمتی که «لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ» است را پشت سر بگذارد و آمرزیده نشود.

 

بار عام برای بندگان

از طرف دیگر هم این روایت، بشارت است؛ یعنی بندگان من! این ماه، ماه آمرزش است. من دارم بار عام ‌می‌دهم، ‌می‌خواهم همه را ببخشم، منتها بستگی به ما دارد که غافل نشویم «وَ نَبِّهْنِی فِیهِ عَنْ نَوْمَةَ الْغَافِلِینَ».

عزیز دلم! مواظب باشیم. ‌ماه مبارک رمضان را شوخی نگیریم. به خصوص شما جوان‌های عزیز، ‌یک موقع نگویید: جوانم، وقت هست؛ خدا وجود شما را حفظ کند و طول عمر با عزّت به شما بدهد امّا همین فردا به بهشت زهرا بروید و ببینید چند تا جوان ‌می‌‌آورند.

غافل نشویم. حیف است ماه مبارک رمضان به بطالت و بازی بگذرد. مواظبت کنیم. هشیار، هشیار! ‌

در های‌وهوی‌اند این همه هشیار کو هشیار کو               در قیل‌و قال‌اند این همه، بیدار کو بیدار کوا

از این ماه با عظمت بهره ببریم. لذا این ماه، ماه غفران است.

در همین ابتدای ماه مبارک رمضان بخواهیم که خدایا! اگر به ما باشد خوابیم، به اولیائت قسمت ‌می‌دهیم ما را از خواب غفلت بیدار بگردان.

 

پی نوشت  ها :

[1] اصول کافی، ج: 4، ص: 66

[2] مثل هر سال توصیه می کنم دعای روز اول ماه مبارک رمضان را هر روز بخوانید.

[3] بقره/ 183

منبع: تبیان